Ο μυστηριώδης θάνατος του Μότσαρτ των γηπέδων

Υπήρξε ένας από τους κορυφαίους παίκτες της γενιάς του. Για πολλούς, είναι ίσως ο σπουδαιότερος παίκτης που έπαιξε ποδόσφαιρο πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο λόγος για τον Ματίας Ζίντελαρ, ο οποίος σαν σήμερα πριν από 79 χρόνια έφυγε από τη ζωή σε ηλικία μόλις 35 ετών, με τον θάνατό του να καλύπτεται ακόμη και μέχρι σήμερα από ένα πέπλο μυστηρίου.

Γεννήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 1903 στο Κοζλόφ της τότε Αυστροουγγαρίας από Τσέχους γονείς και δύο χρόνια μετά τη γέννησή του η οικογένειά του μετακόμισε στη Βιέννη. Ο Ζίντελαρ ασχολήθηκε από μικρός με το ποδόσφαιρο παίζοντας στη θέση του επιθετικού και η πρώτη του ομάδα ήταν η Χέρτα Βιέννης, στην οποία εντάχθηκε το 1918. Στη Χέρτα έκατσε έξι χρόνια και το 1924 μετακινήθηκε στην ομάδα με την οποία έμελλε να γράψει ιστορία σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του: την Αούστρια Βιέννης.

Γρήγορα ο Ζίντελαρ εξελίχθηκε στο μεγάλο κανόνι της Αούστρια. Από το 1926 ως το 1938 που φόρεσε τη φανέλα τη αυστριακής ομάδας, πήρε μέρος σε 700 παιχνίδια σκοράροντας 600 τέρματα, επίδοση πραγματικά εντυπωσιακή. Μαρτυρίες ανθρώπων που τον παρακολούθησαν στο γήπεδο, αφού οπτικό υλικό δεν υπήρχε εκείνη την εποχή, αναφέρουν πως επρόκειτο για έναν ξεχωριστό επιθετικό, πολύ διαφορετικό από τους παίκτες που έπαιζαν στη θέση του εκείνα τα χρόνια. Ο Ματίας Ζίντελαρ ήταν ένας σέντερ φορ που θύμιζε αρκετά τους επιθετικούς του σήμερα, βασιζόμενος περισσότερο στην τεχνική και λιγότερο στη δύναμη, ενώ ήταν απολαυστικός με τη μπάλα στα πόδια. Όπως ήταν φυσικό, η φήμη του ξεπέρασε τα σύνορα της Αυστρίας και έγινε γρήγορα γνωστός σε όλη την Ευρώπη.

Οι τρομερές εμφανίσεις του με την Αούστρια τού άνοιξαν φυσικά και την πόρτα της εθνικής Αυστρίας. Ο Ούγκο Μάισλ, ο προπονητής των Αυστριακών και αρχιτέκτοντας της περιβόητης “Βούντερτιμ” (ομάδα-θαύμα), της εθνικής ομάδας που είχε καταπλήξει τους πάντες στη δεκαετία του '30, αντιμετώπισε στην αρχή γκρίνια όταν επέλεξε τον Ζίντελαρ για το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα, καθώς ο δημοφιλής ποδοσφαιριστής ήταν εβραϊκής καταγωγής. Αυτά όμως ξεπεράστηκαν όταν όλοι κατάλαβαν πόσο σημαντικός ήταν αυτός ο παίκτης για την εθνική ομάδα.

Σημείο αναφοράς για τον Ζίντελαρ και την πορεία του με την Αυστρία είναι, όσο κι αν φαίνεται παράξενο, μία ήττα. Το 1932, η “Βούντερτιμ” αντιμετώπισε την Αγγλία στο Λονδίνο και παρά το γεγονός πως ηττήθηκε με 4-3, ο Ζίντελαρ έκανε ένα φανταστικό παιχνίδι αναγκάζοντας την επόμενη μέρα τις εφημερίδες της Βρετανίας να μιλάνε γι' αυτόν και την ομάδα του Μάισλ. Ο μύθος του μεγάλωνε ολοένα και περισσότερο, με τον κόσμο να τον αποκαλεί με το χαρακτηριστικό προσωνύμιο “Μότσαρτ” των γηπέδων.

    Ο Ματίας Ζίντελαρ με το εθνόσημο της Αυστρίας στο στήθος

Όπως αναφέραμε και παραπάνω, η εθνική Αυστρίας εκείνης της εποχής ήταν μία ομάδα-όνειρο που διέθετε εξαιρετικούς παίκτες στις τάξεις της και το 1934 πήρε μέρος στο δεύτερο Παγκόσμιο Κύπελλο της ιστορίας, που διεξήχθη στην Ιταλία του Μπενίτο Μουσολίνι. Εκεί οι Αυστριακοί έφτασαν μέχρι τα ημιτελικά, όπου αντιμετώπισαν τη διοργανώτρια Ιταλία και υπέστησαν μια αμφιλεγόμενη ήττα από τους “ατζούρι” υπό το βλέμμα του Ιταλού δικτάτορα που έκανε τα πάντα για να φτάσει η χώρα του μέχρι την κατάκτηση του τροπαίου, με τον Ζίντελαρ να υποφέρει από τα σκληρά μαρκαρίσματα του Λουίς Μόντι. Τελικά η Αυστρία πήρε την τρίτη θέση, χάνοντας με 3-2 στον μικρό τελικό κόντρα στους Γερμανούς. Η “Βούντερτιμ” κατάφερε να προκριθεί και στο επόμενο Μουντιάλ που θα γινόταν στη Γαλλία το 1938, όμως δεν έμελλε ποτέ να αγωνιστεί σε αυτό.

Η συγχώνευση της Αυστρίας με τη Γερμανία που επισημοποιήθηκε στις 12 Μαρτίου 1938, γνωστή και ως “Anschluss”, είχε άμεσες επιπτώσεις και στο ποδόσφαιρο. Η ένωση αυτή υποχρέωνε τις αυστριακές ομάδες να παίζουν πλέον στο γερμανικό πρωτάθλημα και τους παίκτες της εθνικής Αυστρίας να αγωνίζονται με τα χρώματα της Γερμανίας. Αυτό ήταν κάτι που ο Ζίντελαρ, ως Εβραίος, δε μπόρεσε ποτέ να αποδεχθεί και γι' αυτό αρνήθηκε να αγωνιστεί για τους Γερμανούς.

Στις 3 Απριλίου 1938, οι εθνικές ομάδες της Αυστρίας και της Γερμανίας είχαν προγραμματίσει ένα μεταξύ τους φιλικό παιχνίδι ώστε να γιορταστεί η ένωση των δύο χωρών. Σε αυτό το παιχνίδι οι Αυστριακοί θα αγωνίζονταν για μία τελευταία φορά ως ανεξάρτητο κράτος. Το παιχνίδι είχε κανονιστεί να έρθει ισόπαλο και εξελισσόταν σε μία παρωδία, με τον Ζίντελαρ να περνά συχνά όλη τη γερμανική ομάδα και να σουτάρει στη συνέχεια επίτηδες τη μπάλα έξω. Στα τελευταία είκοσι λεπτά όμως, εκείνος και ο Καρλ Σέστα βρήκαν δίχτυα, με τον Ζίντελαρ να πανηγυρίζει επιδεικτικά μπροστά στην κερκίδα των Γερμανών επισήμων, όπου βρίσκονταν οι Ναζί αξιωματούχοι, τόσο το δικό του γκολ όσο και του συμπαίκτη και φίλου του. Το παιχνίδι τελικά έληξε με 2-0 υπέρ της Αυστρίας, μπροστά στα έκπληκτα μάτια των Γερμανών που δε μπορούσαν να πιστέψουν το θράσος των Αυστριακών και ιδιαίτερα του “Μότσαρτ” των γηπέδων.

Το παιχνίδι αυτό έμελλε να είναι και το τελευταίο του Ματίας Ζίντελαρ. Στις 23 Ιανουαρίου 1939, εκείνος και η σύντροφός του, Καμίλα Καστανιόλα, βρέθηκαν νεκροί στο διαμέρισμά τους στη Βιέννη. Σύμφωνα με την επίσημη έκθεση των αρχών, δεν υπήρχε καμία ένδειξη εγκληματικής ενέργειας και ο θάνατός τους προήλθε λόγω δηλητηρίασης από μονοξείδιο του άνθρακα. Κάποιοι είπαν πως ήταν ατύχημα που προήλθε από βλάβη στην καμινάδα, κάποιοι άλλοι πως επρόκειτο για αυτοκτονία. Δεν ήταν λίγοι βέβαια αυτοί που πίστεψαν πως όλο αυτό ήταν έργο των Ναζί, εξαιτίας της άρνησης του παίκτη να αγωνιστεί με τα χρώματα της Γερμανίας και της αντίθεσής του απέναντι στο “Anschluss”. Ό, τι και να συνέβη στ' αλήθεια, δεν το έμαθε κανείς ποτέ.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο Ματίας Ζίντελαρ σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή. Πολλά χρόνια μετά τον θάνατό του, το 1999, ψηφίστηκε ως ο καλύτερος Αυστριακός ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα ενώ ένα χρόνο νωρίτερα ανακηρύχθηκε ως ο κορυφαίος Αυστριακός αθλητής του αιώνα. Ακόμη και μέχρι σήμερα παραμένει ο μεγαλύτερος παίκτης που έχει αναδείξει το αυστριακό ποδόσφαιρο και ένας από τους σπουδαιότερους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Το τι ακριβώς συνέβη όμως εκείνη την ημέρα σαν σήμερα πριν από 79 χρόνια στο διαμέρισμά του, θα παραμένει πάντα ένα άλυτο μυστήριο.

    ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΕΚΑΚΗΣ