Το έπος της Πορτογαλίας

Δώδεκα χρόνια πριν, η δική μας εθνική ομάδα κατακτούσε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα σε μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στην ιστορία του αθλητισμού, καταφέρνοντας το λεγόμενο “έπος της Πορτογαλίας”, δεδομένου ότι ο θρίαμβος γράφτηκε στα πορτογαλικά γήπεδα. Στο Euro που μόλις έριξε αυλαία, οι Πορτογάλοι έγραψαν το δικό τους έπος επικρατώντας της διοργανώτριας Γαλλίας στον τελικό και βρίσκοντας επιτέλους την εξιλέωση για εκείνη την ήττα από την Ελλάδα πριν δώδεκα καλοκαίρια, σε μια ανεπανάληπτη επιτυχία που φέρει φαρδιά πλατιά την υπογραφή του “δικού μας” Φερνάντο Σάντος.

Διότι δε μπορεί να δοθεί με άλλον χαρακτηρισμό αυτό που κατόρθωσε η Πορτογαλία και ο πρώην ομοσπονδιακός μας προπονητής. Αναλαμβάνοντας μια ομάδα διαλυμένη τον Οκτώβρη του 2014 που προερχόταν από ένα απογοητευτικό Μουντιάλ στη Βραζιλία και από την ήττα-σοκ από την Αλβανία στην πρώτη αγωνιστική των προκριματικών του Euro, ο Σάντος κατάφερε να δημιουργήσει ένα σύνολο που όχι μόνο προκρίθηκε στο ραντεβού της Γαλλίας χωρίς να κάνει άλλη ήττα, αλλά κατέκτησε κιόλας τη διοργάνωση, εντυπωσιάζοντας όλον τον ποδοσφαιρικό κόσμο.

Όχι, αυτή η Πορτογαλία δεν έφτασε νομοτελειακά και φυσιολογικά στην κατάκτηση του τροπαίου. Χρειάστηκε να έρθουν τα πάνω κάτω σε αυτό το Euro για να στεφθεί πρωταθλήτρια Ευρώπης για πρώτη φορά στην ιστορία της. Χωρίς να κάνει νίκη στους ομίλους, χρειάστηκε να ισοφαρίσει τρεις φορές την Ουγγαρία την τελευταία αγωνιστική σε εκείνο το τρελό ματς για να προκριθεί εν τέλει τρίτη και καταϊδρωμένη στα νοκ-άουτ. Χρειάστηκε η Ισλανδία να βάλει γκολ στις καθυστερήσεις του δικού της αγώνα με την Αυστρία για να νικήσει και να στείλει τους Πορτογάλους από την Αγγλία και το γκρουπ διασταυρώσεων με τα φαβορί (εκεί θα βρίσκονταν αν δε νικούσε η Ισλανδία) στην Κροατία και στο απέναντι γκρουπ με τα πιο βατά μονοπάτια. Η ποδοσφαιρική μοίρα έμοιαζε να κλείνει το μάτι στην ομάδα του Σάντος και δε θα ήταν η πρώτη, ούτε και η τελευταία φορά.

Χρειάστηκε να περιμένουν 117 λεπτά χωρίς μάλιστα ένα σουτ στην εστία μέχρι να σκοράρουν κόντρα στους Κροάτες και να περάσουν στα προημιτελικά. Χρειάστηκε να περάσουν την ψυχοφθόρο διαδικασία των πέναλτι με την Πολωνία για να συνεχίσουν στα ημιτελικά. Και αφού πέρασαν και το εμπόδιο της Ουαλίας, στη μοναδική τους νίκη σε 90λεπτο σε ολόκληρο το τουρνουά, χρειάστηκε να ζήσουν την απόλυτη αγωνία στον τελικό κόντρα στη Γαλλία, μέχρι να πανηγυρίσουν την κατάκτηση του Euro. Με τον σούπερ σταρ και ηγέτη τους, Κριστιάνο Ρονάλντο, να τίθεται εκτός αγώνα πριν καλά καλά ξεκινήσει ο τελικός, με τους “τρικολόρ” να έχουν ευκαιρίες αλλά να μη μπορούν να νικήσουν τον Ρούι Πατρίσιο, με τον Ζινιάκ να σημαδεύει το δοκάρι στο 90' και να τους κρατά ζωντανούς και τέλος τον Έντερ (ναι, τον Έντερ) να βάζει το γκολ της ζωής του, στέλνοντάς τους στα ουράνια. Η Πορτογαλία νίκησε για πρώτη φορά σε μεγάλη διοργάνωση τη Γαλλία, ενώ παράλληλα οι Γάλλοι έχασαν για πρώτη φορά διοργάνωση που γίνεται στο σπίτι τους από το 1960. Και όλα αυτά με ήρωα του τελικού έναν παίκτη που αν δε τραυματιζόταν ο Ρονάλντο πιθανότατα δε θα έπαιζε καν και με το μεγάλο αστέρι της απών σε όλο σχεδόν το παιχνίδι.

Όπως αναφέραμε και παραπάνω, στον Φερνάντο Σάντος πιστώνεται ένα τεράστιο μερίδιο αυτής της επιτυχίας. Ο πρώην προπονητής της εθνικής μας ομάδας αλλά και των ΑΕΚ, Παναθηναϊκού και ΠΑΟΚ, κατάφερε να κάνει ομάδα με όλη την έννοια της λέξης ένα σύνολο που πλην του Ρονάλντο δε διέθετε ούτε άλλη μεγάλη προσωπικότητα ούτε άλλον αστέρα παγκόσμιας κλάσης, και να φτάσει βήμα βήμα ως το τρόπαιο. Δεν τον ενδιέφερε αν θα παίξει θεαματικό ποδόσφαιρο, το επαναλάμβανε ξανά και ξανά στη διάρκεια αυτού του Euro, μόνο τόνιζε πως “ήρθα για να νικήσω”, όπως και έκανε. Με ομαδική δουλειά, φτιάχνοντας μια Πορτογαλία που είχε ως επίκεντρο του παιχνιδιού της τον Ρονάλντο αλλά όχι απόλυτα εξαρτημένη από αυτόν, “δημιουργώντας” μία διαφορετική εκδοχή του Κριστιάνο, ο οποίος είχε ένα ρόλο ηγέτη και καθοδηγητή για τους συμπαίκτες του, αφήνωντας στην άκρη τους βεντετισμούς για το καλό της εθνικής. Ήταν χαρακτηριστικό άλλωστε το πόσο ψυχωμένα έπαιξαν οι Πορτογάλοι μετά την αποχώρηση του αρχηγού τους λόγω τραυματισμού. Κάπως έτσι, με... ελληνική συνταγή, οι Ίβηρες κατάφεραν να φτάσουν στην κορυφή διαθέτοντας μία ομάδα ίσως κατώτερη σε ποιότητα από εκείνη που ηττήθηκε από την Ελλάδα προ δωδεκαετίας (με Φίγκο, Ρούι Κόστα, Ντέκο, Μανίς, Παουλέτα), όμως με έναν προπονητή που ήξερε τι ήθελε και πως να παίρνει το καλύτερο από τους παίκτες του.

Όσο για τον Ρονάλντο, τι άλλο να πούμε πλέον. Γνωρίζοντας εξ αρχής ότι αυτή ίσως να ήταν η τελευταία του ευκαιρία να πάρει ένα μεγάλο τίτλο με το εθνόσημο, μπήκε στον τελικό θέλοντας να οδηγήσει την Πορτογαλία στη νίκη όμως στάθηκε πολύ άτυχος, χτυπώντας από το 8ο λεπτό σε σύγκρουση με τον Παγέτ και βγαίνοντας, με δάκρυα στα μάτια στην πιο συγκλονιστική εικόνα αυτής της διοργάνωσης, εκτός αγώνα. Είχαν προηγηθεί πολλά. Η κριτική του κόσμου και του Τύπου για τα δύο πρώτα κακά του παιχνίδια με Ισλανδία και Αυστρία αλλά και το χαμένο πέναλτι κόντρα στη δεύτερη, το φοβερό ματς κόντρα στην Ουγγαρία με δύο γκολ και μία ασίστ του χαρίζοντας στους Πορτογάλους την πρόκριση, ξανά οι μέτριες εμφανίσεις του απέναντι σε Κροατία και Πολωνία στα νοκ-άουτ, η εξαιρετική εμφάνιση με την Ουαλία όπου και έδωσε το εισιτήριο για τον τελικό στη χώρα του με ένα γκολ και μία ασίστ. Από την αμφισβήτηση στην αποθέωση και ξανά απ' την αρχή ήταν η πορεία του Ρονάλντο σε αυτό το Euro, όμως αυτό που του επεφύλασσε η ποδοσφαιρική μοίρα στον τελικό δε μπορούσε να το φανταστεί κανείς.

Παρά την πίκρα και την απογοήτευση, ο Ρονάλντο έσφιξε τα δόντια και προσπάθησε να βοηθήσει έστω και από τον πάγκο τους συμπαίκτες του, οι οποίοι έπαιζαν πλέον και για αυτόν, ακόμη πιο πεισμωμένοι. Η αντίδρασή του στο γκολ του Έντερ, οι οδηγίες που έδινε στα τελευταία λεπτά δίπλα στον Σάντος, τα κλάματα (χαράς αυτή τη φορά) με το σφύριγμα της λήξης, όλα φανέρωναν τι σημαίνει αυτή η ομάδα για τον Κριστιάνο και αυτό το τρόπαιο. Η εικόνα του να σηκώνει πρώτος, με ένα πόδι ουσιαστικά, το ευρωπαϊκό κύπελλο στον ουρανό του Παρισιού, ενάμιση μόλις μήνα μετά την κατάκτηση ενός ακόμη Champions League με τη Ρεάλ Μαδρίτης, επική. Έστω και μετά από όλα αυτά, κατάφερε να σηκώσει με την εθνική του ένα τρόπαιο, εκεί που ίσως δεν το περίμενε κανείς, και να ζήσει μαζί με τους υπόλοιπους συμπαίκτες του ένα από τα πιο όμορφα ποδοσφαιρικά παραμύθια.

    ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΕΚΑΚΗΣ